Starożytne przekłady Biblii
Przekład z języka hebrajskiego na grecki, dokonany w II wieku przed Chrystusem. Setptuaginta – oznacza siedemdziesiąt, gdyż przekładu miało dokonać 70 uczonych, którzy w 70 dni przetłumaczyli tekst aramejski i hebrajski na grekę. Bardzo interesujące rękopisy Septuaginty odkryto w XX wieku. Septuaginta jest do dzisiaj używana w kościołach prawosławnych jako przekład kanoniczny (w jej skład wchodzi czasem księga nieobecna w naszych Bibliach: 3 Księga Machabejska oraz Psalm 151; dodatkowo - już poza kanonem - bywają w niej umieszczane starożytne apokryfy: 4 Księga Machabejska, Ody i Psalmy Salomona)
Wulgata
Wulgata to przekład na łacinę z języka hebrajskiego (księgi protokanoniczne Starego Testamentu), aramejskiego (Księga Tobiasza i Księga Judyty) i greckiego (pozostałe księgi deuterokanoniczne, Psalmy i Nowy Testament - niektórzy historycy mówią, że część z tych ksiąg stanowiła rewizje przekładu starołacińskiego w oparciu o manuskrypty greckie).
Przekładu dokonał św. Hieronim w latach 390-405 po Chrystusie. W ciągu następnych stuleci Wulgata zdobył sobie pozycję „oficjalnego” tłumaczenia w Kościele Zachodnim i pozostaje nim do dzisiaj. Wpisała się również w historię cywilizacji zachodniej jako pierwsza drukowana książka (1456, Gutenberg). W XVI wieku Sobór Trydencki potwierdził, że jest to autentyczna wersja Bożego Słowa. Do czasu publikacji encykliki Divino afflante Spiritu (1943) Wulgata stanowiła podstawę katolickich przekładów Biblii. Obecnie obowiązują współczesne przekłady z języków oryginalnych.
Polskie przekłady Biblii
Przekłady Biblii na język polski odegrały ogromną rolę w
kształtowaniu naszego języka narodowego. Wraz z szerzenie się wiary
chrześcijańskiej w Polsce powoli przybywało tłumaczeń kolejnych fragmentów Pisma
Świętego. Do najczęściej tłumaczonych należały psalmy oraz Ewangelie. Do
największych arcydzieł polskiego piśmiennictwa średniowiecznego zaliczamy np. Psałterz
Floriański oraz Psałterz Puławski. W XVI wieku Psalmy przetłumaczył
Jan Kochanowski (Psałterz Dawidów), do znanych przekładów literackich
Biblii należą także przekłady pióra Czesława Miłosza: Księga Psalmów, Księga
Hioba, Ewangelia św. Marka
Pierwszym drukowany polski przekład całego Pisma Świętego jest tzw. Biblia Leopolity z 1561 roku. Tłumaczona z Wulgaty na zlecenie rodziny Szarffenbergów przez księdza Jana Nicza ze Lwowa (pseudonim Leopolita znaczy „Lwowianin”), który był między innymi wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od nazwiska zleceniodawców pochodzi inna nazwa przekładu tzn. Biblia Szarffenbergowska. Przekład dedykowano Zygmuntowi Augustowi. Tłumaczenie to uchodzi za niezbyt udane pod względem językowym.
Biblia Brzeska z roku 1563 to pierwszy całościowy przekład Biblii na polski z języków oryginalnych. Ten przepięknie wydany przekład kalwiński powstał na zlecenie księcia Mikołaja Radziwiłła (dlatego nazywa się ją Biblią Radziwiłłowską), a dedykowany był królowi Zygmuntowi Augustowi. Przekład objął również księgi deuterokanoniczne. Novum w tym wydaniu była numeracja wersetów. To przekład pisany piękną polszczyzną, który czyta się przyjemnie również dzisiaj. Przekład ten jest przykładem nowoczesnego (choć sięgającego starożytności...) podejścia komunikacyjnego, które zaleca tłumaczenie sensów a nie słów.
1574 to rok wydania Biblii Nieświeskiej, czyli przekład ariańskiego pastora Szymona Budnego z języków oryginalnych. Powodem podjęcia pracy przez Budnego była chęć lepszej wierności oryginalnemu tekstowi (podejście filologiczne). Stary Testament tłumaczono z hebrajskiego. Językowo uważana za dużo słabszą od Biblii Brzeskiej (m.in. liczne hebraizmy).
Biblia ks. Jakuba Wujka została wydana w 1599. Przekład napisany został pięknym językiem, który może podobać się do dziś. Uważa się ten przekład za arcydzieło polskiej literatury. Wujek był gruntownie wykształconym jezuitą, posiadającym znajomość języków biblijnych i współczesnych.
Pierwszym drukowany polski przekład całego Pisma Świętego jest tzw. Biblia Leopolity z 1561 roku. Tłumaczona z Wulgaty na zlecenie rodziny Szarffenbergów przez księdza Jana Nicza ze Lwowa (pseudonim Leopolita znaczy „Lwowianin”), który był między innymi wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od nazwiska zleceniodawców pochodzi inna nazwa przekładu tzn. Biblia Szarffenbergowska. Przekład dedykowano Zygmuntowi Augustowi. Tłumaczenie to uchodzi za niezbyt udane pod względem językowym.
Biblia Brzeska z roku 1563 to pierwszy całościowy przekład Biblii na polski z języków oryginalnych. Ten przepięknie wydany przekład kalwiński powstał na zlecenie księcia Mikołaja Radziwiłła (dlatego nazywa się ją Biblią Radziwiłłowską), a dedykowany był królowi Zygmuntowi Augustowi. Przekład objął również księgi deuterokanoniczne. Novum w tym wydaniu była numeracja wersetów. To przekład pisany piękną polszczyzną, który czyta się przyjemnie również dzisiaj. Przekład ten jest przykładem nowoczesnego (choć sięgającego starożytności...) podejścia komunikacyjnego, które zaleca tłumaczenie sensów a nie słów.
1574 to rok wydania Biblii Nieświeskiej, czyli przekład ariańskiego pastora Szymona Budnego z języków oryginalnych. Powodem podjęcia pracy przez Budnego była chęć lepszej wierności oryginalnemu tekstowi (podejście filologiczne). Stary Testament tłumaczono z hebrajskiego. Językowo uważana za dużo słabszą od Biblii Brzeskiej (m.in. liczne hebraizmy).
Biblia ks. Jakuba Wujka została wydana w 1599. Przekład napisany został pięknym językiem, który może podobać się do dziś. Uważa się ten przekład za arcydzieło polskiej literatury. Wujek był gruntownie wykształconym jezuitą, posiadającym znajomość języków biblijnych i współczesnych.
